Gümrük Denetimi
Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Nedir?
Sonradan kontrol ve riskli işlemlerin kontrolü denetimi; gümrüğe tabi malların, gümrükten çıktıktan sonra doğru beyan yapılıp yapılmadığının, firmada denetimler yöntemiyle gümrük başmüfettişleri tarafından yapılan kontrolüdür.
Sonradan kontrol denetimi/Firma denetimi
“Teknik adı sonradan kontrol olan sistem; Sonradan Kontrol Yönetmeliği ile Gümrük İşlemlerinin kolaylaştırılması yönetmeliğinin 160/A maddesine göre; Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip firmalarca gerçekleştirilen gümrük işlemleri de dahil olmak üzere, Ticaret Bakanlığınca her yıl yapılan sonradan kontrol planı çerçevesinde ya da diğer riskli durumları incelemek üzere plan dışı olarak yapılan; beyan edilen bilgilerin doğruluğu ve işlemlerin usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığı, eşyanın gümrük işlemlerine ve/veya sonraki ticari işlemlerine ilişkin ticari belge ve verilerin, yükümlülerin muhasebe kayıtlarından yararlanılarak yapılan ve varsa elde olunan tespitleri belgeleyen, standartları belirlenmiş Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında, Ticaret Bakanlığı müfettişleri tarafından firma merkezinde yapılan bir denetim şeklidir.” Dış ticaretle uğraşan her firma bu denetimlere tabi olup, denetime hazırlanmayan firmalar büyük vergi yükleri ve cezalarla karşılaşabilmektedir.
Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinin 160/A maddesi uyarınca Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) sahibi firmaların gerçekleştirmiş oldukları gümrük işlemleri de dahil olmak üzere, dış ticaretle uğraşan tüm firmalar Ticaret Bakanlığı Müfettişleri tarafından, risk analizine dayalı olarak her yıl ya da Ticaret Bakanlığınca belirlenecek herhangi bir tarihte (hedeflenen en az üç yılda bir) sonradan kontrol denetime tabi tutulmaktadır.
Yine, Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinin 160. maddesi uyarınca; yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası ve sertifika kapsamı yetki ve izinlerin koşullarına ilişkin yerinde izlemesi, yılda bir ya da üç yılda bir alınması zorunlu eğitimlerin alınıp alınmadığı gibi denetimler de Ticaret Bakanlığı müfettişleri tarafından beş yılda bir sonradan kontrol teknikleri de kullanılarak yapılmaktadır.
Bu itibarla, Firmaların, Devletin yapacağı denetimler sonucunda, firma maliyetlerini ve karlılığını doğrudan etkileyen, öngörülemeyen gümrük vergileri, idari para cezaları ve diğer yaptırımlarla karşılaşmamaları için, profesyonel bir denetim, danışmanlık ve eğitim hizmeti almaları gerekmektedir.
Denetimlerde ilgili kurum denetçilerine ibraz edilen bilgilerin doğru olduğu, hata olmadığı ilk akla gelen düşüncedir. Gümrük mevzuatı dinamik bir yapıda olduğundan; profesyonel bir denetim, danışmanlık ve eğitim hizmeti alınması gerekir. Denetimler öncesi zaman kısıtlaması olduğundan hızlı hareket edilmesi önerilir.
Gümrükte vergi ziyaı hem mali hem de adli bir yaptırım doğurmaktadır. Buradan kasıtla geçmiş dönemlerde faydalanılan mali aflar, vergi ziyaı denetimini geçersiz kılmamaktadır. Hatta adli bir yaptırımla karşılaşmak söz konusudur.
Kurumsal Kontrol Sistemleri Partnerimiz;
Emekli Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi Sefa YAYLA tarafından kurulan YAYLA DENETİM, otuz yılı aşkın deneyimi, uzman kadrosu ile denetim işlevlerini ve raporlamayı mükemmel bir şekilde yapabilecek uzmanlığa, bilgi ve beceriye sahip olmasının yanında, Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası kapsamında zorunlu eğitimlerin verilmesi, gümrük vergileri ve cezalarında uzlaşma, itiraz, taksitlendirme ile dava süreçlerinin takibinde, yönetilmesinde ve sonuçlandırılmasında yol göstericilik yapmakta, sadece hataları tespit ve tenkit etmekle kalmayıp, aynı zamanda hatalara yol açan nedenleri analiz ederek, hataların tekrarını önlemeye yönelik çözüm önerileri ile firma hedeflerine uygun dönüşüm gerektiren gümrük ve dış ticaret alanlarının belirlenmesi ve farkındalık eğitimini de barındıran bir rehberlik hizmeti sunmaktadır.
Denetim alanları: İthalat, ihracat, Transit, Dahilde İşleme ve diğer gümrük rejimlerine ilişkin yazılı beyanlar, muhasebe kayıtları ve ödeme şekilleri, ihracat bedellerinin süresinde getirilip getirilmediği, ilgili sözleşmeler, gümrükte KDV beyannameleri ve gümrük KDV ödemeleri gibi konuları kapsamaktadır.
Eğitim ve Mevzuat Değişikliklerinin Takibi
Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nin 6/f) maddesine göre özetle; Gümrük işlemlerinin mevzuata uygunluğu ile eşyanın gümrük idaresine doğru beyan edilmesini teyit ve tevsik edecek kurum içi bir sistematiğe sahip olmak ve bunun sağlanması için gümrük ve dış ticaret mevzuatı eğitimi ve mevzuat değişikliklerinin takibi gerekmektedir.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası alacak ve almış firmaların, zorunlu olarak her yıl alması gereken eğitimler ve üç yılda bir alması gereken eğitimler bulunmaktadır. Bu eğitimler dışında firmanın gereksinimleri ve talepler dikkate alınarak ek eğitim konuları belirlenir.
Bu kapsamda;
1.Gümrük ve Dış Ticaret Eğitimleri
Aşağıda belirtilen eğitimler en az yılda bir defa alınmak zorundadır.
- Genel Olarak Dış Ticaretin İşleyişi
- Dış Ticarette Ödeme Şekilleri
- Uluslararası Teslim Şekilleri
- Genel Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı Eğitimi
- Tarife, Kıymet ve Menşe belirlenmesi konularında farkındalık eğitimi
- Gümrük Vergileri farkındalık Eğitimi
- Ticari eşyamızın lisans, izin, uygunluk belgesine tabi olup olmadığı yönünde eğitim.
- Ticari eşyamızın ek mali yükümlülük, dampinge karşı vergi veya telafi edici vergiye tabi olup olmadığı yönünde eğitim.
- Ticari eşyamızın kota tarife kontenjanı, İthalatta gözetim uygulamasına tabi olup olmadığı yönünde eğitim.
- Ticari eşyamızın çift kullanımlı bir eşya olup olmadığı yönünde eğitim.
- Ticari eşyamızın ithalinin ya da ihracının yasak olup olmadığı yönünde eğitim.
- Ticari eşyamızın ambargoya tabi olup olmadığı,
- Türk Ceza Kanunu, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, Kabahatler Kanunu, Gümrük Kanunu, Vergi Usul Kanunu Farkındalık Eğitimi
- Tedarik Zinciri Güvenliği Eğitimleri
Aşağıda başlıkları belirtilen eğitimler en az üç yılda bir defa yapılmak zorundadır.
- Uluslararası Tedarik Zincirinde eşyanın hareketleriyle ilgili riskler eğitimi
- Narkotik maddeleri tespit eğitimi,
- Nükleer, Biyolojik ve kimyasal maddelerin tespiti eğitimi
- Yanıcı ve patlayıcı maddelerin tespit eğitimi
- Güvenlik İhlali Oluşturabilecek Durumlara İlişkin Eğitimler
Aşağıda belirtilen eğitimler en az üç yılda bir defa yapılmak zorundadır.
- Terörizm, saldırı, bombalama vb. ihlallerin engellenmesi ve tespiti,
- Kaçakçılık tespiti ve engellenmesi eğitimi,
- İnsan Kaçakçılığı tespiti ve engellenmesi eğitimi,
- Organize Suç tespiti ve engellenmesi eğitimi,
- Diğer olası ihlaller tespiti ve engellenmesi eğitimi.
Eğitimlerin odak grubu; şirket hissedarları, ikinci ve üçüncü kuşakları başta olmak üzere tepe yönetimden orta düzey yöneticilerdir.
Kanunları bilmemek ile kanunları bilmek arasındaki fark eğitimlerle kapatılmalıdır.