2025 yılı bütçe teklifine bakıldığında, otomotiv sektöründen elde edilmesi beklenen ÖTV gelirlerinde %64,4 oranında bir artış hedefleniyor ve bu gelirin 818,8 milyar TL’ye ulaşması öngörülüyor. 2024 yılı için belirlenen 497 milyar TL’lik hedef bile zor görünürken, bu büyük artış beklentisi, ÖTV’de yeni bir zam yapılabileceği ihtimalini gündeme getiriyor.
2023 yılında 1.2 83.952 araç satışı ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek rakamlarına ulaşıldı ve motorlu taşıtlardan elde edilen ÖTV gelirleri %164 artışla 441 milyar TL’ye yükseldi. Konulan 346 milyar TL’lik hedefin %127 oranında aşıldığını görüyoruz. Bu başarı, güncellenmeyen matrahlar sayesinde mümkün oldu. Türkiye’de en ucuz otomobilin bile ÖTV’si %80 seviyesinden başlıyor ve KDV ile birlikte bu yük %116’ya ulaşıyor.
Otomobil fiyatları arttıkça vergi gelirleri de aynı oranda artıyor. 2024 yılına girerken hedeflenen 497 milyar TL’lik ÖTV gelirinin 9 ay sonunda ancak %70’ine ulaşılmış olması, otomotiv piyasasındaki yavaşlamayla birlikte 2024 yılı hedefinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini belirsiz kılıyor. Ancak, genel pazar 2023’e yakın seyrettiği için hedefe yaklaşılacağı tahmin ediliyor.
Beklenmedik ÖTV hedefi
2025 bütçe teklifinin sunulmasıyla beraber, beklenen ÖTV tahsilatı kafa karıştırıcı oldu. 2025 yılında motorlu taşıtlardan elde edilmesi öngörülen ÖTV gelirinin %64,4 artışla 818,8 milyar TL’ye ulaşacağı belirtiliyor. Oysa 2024 hedefi bile henüz tutturulmamışken, bu devasa artış hedefi yeni vergi düzenlemelerinin gelebileceği sorusunu akıllara getiriyor. Uzmanlar, ÖTV matrahlarının uzun süre güncellenmeyeceği ve yeni vergi dilimlerinin eklenebileceğini öne sürüyor. Pazarın 1.2 milyon adedin üzerine çıkması gerektiği düşünülürse, bu tahsilat hedefi oldukça iyimser duruyor.
ÖTV avantajlı elektrikli araçların etkisi
Türkiye’de içten yanmalı araçlarda ÖTV %80’den başlayıp %220’ye kadar çıkarken, elektrikli araçlarda bu oran %10 ile %60 arasında değişiyor. Elektrikli araçların pazar payının 2025’te daha da artması beklenirken, bu durum hükümetin ÖTV gelir hedeflerini olumsuz etkileyebilir. 2025’te bu oran %10’u aşarsa, 819 milyar TL’lik tahsilat hedefini tutturmak zor olabilir.
Vergilerin aracın fiyatındaki payı
Piyasadaki bu olası vergi artışları ve karmaşıklıklar, otomobil satın almak isteyenler için stratejik zamanlama önemini artırıyor. Özellikle yüksek ÖTV dilimlerine girmeyen, nispeten daha uygun fiyatlı araçlar avantajlı hale geliyor. Örneğin, Renault Duster’ın 1.715.000 TL’lik fiyatı, bu fiyat aralığındaki diğer araçlarla karşılaştırıldığında dikkat çekici bir seçenek sunuyor. ÖTV oranlarının daha yüksek olduğu lüks modellerle karşılaştırıldığında, Renault Duster gibi araçlar, fiyat-performans dengesi açısından önemli bir alternatif oluşturuyor.